Serdecznie zapraszamy na szkolenie: „Pacjent z rozszczepem wargi i/lub podniebienia – wielospecjalistyczna diagnoza i terapia logopedyczna”. Szkolenie poprowadzą: dr n. med. Włodzimierz Piwowar – chirurg dziecięcy (Klinika Chirurgii Dzieci i Młodzeży, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie) mgr Elżbieta Radkowska – neurologopeda (Pracownia Patofizjologii Mowy, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie) mgr Natalia Kowalczyk – protetyk słuchu (NZOZ Promedica Aparaty Słuchowe) Termin: Program: Rozszczep wargi i/lub podniebienia- terminologia, klasyfikacja, etiologia Zaburzenia morfologiczne i czynnościowe towarzyszące rozszczepom Leczenie chirurgiczne: zasady i terminarz operacji przyjęty w Klinice Chirurgii Dzieci i Młodzieży IMiD Współpraca chirurga, logopedy ,ortodonty, foniatry w diagnostyce i terapii pacjenta z rozszczepem Diagnostyka audiologiczna Wczesna opieka logopedyczna nad pacjentem z wadą rozszczepową Cechy mowy rozszczepowej – spojrzenie praktyczne Elektrostymulacje podniebienia – teoria i praktyka Pacjent z rozszczepem podśluzówkowym w terapii logopedycznej Szkolenie skierowane do: logopedów, psychologów, pedagogów, lekarzy Zgłoszenia przyjmujemy do Osoby zainteresowane prosimy o kontakt drogą mailową: cleftdreams@ lub telefoniczną: 797 195 745 692 757 547 Koszt dwudniowego szkolenia: 700 zł Pobierz plakat: Szkolenie_maj_2018

• Ալቱ оሯ
• Глач иξοնቾслኘ
  • Пեη ቢ
  • ርጿቃኜ ցεኯቭቫεзθ κխդи епр
• Аз ըшαвра

5. ORM u dziecka z wadą słuchu 9 4 6. ORM u dziecka z dyzartrią na podłożu mpd 9 4 7. Jąkanie 7 3 8. ORM u dziecka z uszkodzeniem oun (poza dyzartrią) 7 3 9. Zaburzenia głosu 6 2 10. Trudności związane z przyjmowaniem pokarmów 5 2 11. ORM związany z rozszczepem wargi i podniebienia 3 1 12. Afazja dziecięca 2 1 13. Dwujęzyczność

Można mówić o dwóch nadrzędnych celach terapii logopedycznej dzieciz rozszczepem podniebienia. Pierwszy z nich to zmniejszenie stopnia nosowania. Cel ten zależy od warunków i wyników interwencji chirurgicznej. Nawet wieloetapowe zabiegi chirurgiczne likwidujące szczelinę w podniebieniu, nie powodują całkowitego zwarcia podniebienno-gardłowego. W wyniku braku pełnego zwarcia, w nosogardle powstaje szczelina, przez którą powietrze przedostaje się do nosa, nadając nosowe brzmienie wszyskim spółgłoskom, oraz samogłoskom ustnym. Drugim celem terapii jest poprawa artykulacji. Do realizacji tego celu przystępuje się wówczas, gdy działanie chirurga stworzy warunki umożliwiające pracę nad artykulacją. Poza większym, lub mniejszym zredukowaniem zabarwienia nosowego fonemów możliwe jest (po udanych operacjach) osiągnięcie prawie bezbłędnej artykulacji. Wymaga to oczywiście dużego nakładu pracy zarówno ze strony pacjenta i logopedy, jak i rodziców dziecka. Interwencja chirurgiczna, a następnie liczne konsultacje pooperacyjne są czynnikami wielce stresującymi dziecko. Dlatego bardzo ważne jest zdobycie zaufania małego pacjenta i jego sympatii. Od tego zależy, czy dziecko będzie chciało współpracować i jaka będzie jego motywacja do ćwiczeń, a w konsekwencji – efektywność terapii. Również pozyskanie matki do współpracy i umiejętność przekonania jej niejednokrotnie bowiem decyduje o powodzeniu terapii. Etapy terapii logopedycznej dziecka z rozszczepem Instruktaż matki2. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego3. Korygowanie wadliwej wymowy 1. Pierwszym etapem postępowania logopedycznego jest instruktaż ją pouczyć, w jaki sposób ma ona codziennie masować dziecku podniebienie lub wargi. Masaż ten powinien przebiegać w sposób następujący: gazą, nasączoną np. wazeliną i owiniętą wokół palca, należy wykonać kilkakrotne energiczne ruchy w miejscu blizny. Czynność ta powinna być wykonywana przed posiłkiem, gdyż mogą wystąpić odruchy wymiotne, które – mimo ich dodatniego znaczenia powodują bowiem pożądane w przypadkach terapii rozszczepów skurcze mięśni podniebienia i tylnej ściany gardła) są bardzo nieprzyjemne dla dziecka i mogą zniechęcić je do tego zabiegu usprawniającego kolei wargi masuje się palcem, wykonując nim ruchy w płaszczyźnie poziomej. Blizna wargi powoduje jej ściągnięcie i chodzi o to, by za pomocą masażu doprowadzić do jej rozciągnięcia. Przy okazji uzyskuje się efekt lepszego ukrwienia i tym samym większej elastyczność niezbędnej przy artykulacji. 2. Drugi etap – ćwiczenia aparatu artykulacyjnegoNa podstawie wcześniejszych ustaleń dotyczących stanu aparatu artykulacyjnego (warunków anatomicznych pacjenta) podejmuje się konkretne działania (ćwiczenia) zmierzające do wypracowania właściwego toru oddechowego prawidłowej czynności zwierającego pierścienia gardłowego. Ćwiczenia oddechowe polegają na świadomym regulowaniu wdechu i dzieci rozszczepowych zaburzenia oddechu manifestują się tym, że nie jest onow stanie świadomie kierować prądem powietrza wdychanego i wydychanego, co jest uwarunkowane budową anatomiczną jego narządów artykulacyjnych. Czynność tę dziecko z łatwością opanowuje po serii ćwiczeń, które przebiegają w kilku etapach. Początkowo ćwiczy ono wydech ustami przy zaciskaniu palcami skrzydełek nosai unoszeniu łokcia, tak by strumień powietrza swobodnie wydostawał się przez usta. Następnie dziecko powoli zwalnia ucisk skrzydełek nosa, co w efekcie zmusza je do wytworzenia tej samej siły wydychanego powietrza. Uświadamia to dziecku, że prąd wydychanego powietrza musi mieć taką samą siłę w warunkach zaciśniętegoi rozluźnionego nosa. Ćwiczenia te przeprowadza się zawsze w formie zabawy. Do standardowych ćwiczeń oddechowych należą: wydmuchiwanie banieczek mydlanych przez rurkę, dmuchanie na papierowe zabawki, na płomień świecy, czy zapalniczki. ćwiczenia mocnego, długiego wdechu, powolnego wdechu i wydechu przez usta, rytmicznego wdechu w regulowanym tempie tzn. głęboki wdech, natomiast czynność wdychania powietrza realizuje się najpierw w całości, później dzieli się ją na dwa etapy, a następnie na trzy. Ćwiczenia pierścienia zwierającego gardło. Celem tych ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za pracę podniebienia miękkiego. W prawidłowych warunkach podniebienie miękkie powinno w odpowiednich momentach podnosić się do góry w kierunku tylnej ściany gardła lub opuszczać przy artykulacji głosek nosowych. U dzieci rozszczepowych czynność podniebienia miękkiego często jest zaburzona. Nieprawidłowości te przejawiają się brakiem domknięcia jamy nosowej. Powoduje to nosowe zabarwienie głosek ustnych. Jeżeli mechanizm podniebienno-gardłowy nie działa prawidłowo, powstaje sytuacja określana jako rynolalia. Występuje to wówczas, gdy odległość między podniebieniem miękkim a tylną ścianą gardła przekracza6 mm. i w czasie fonacji nie dochodzi do oddzielenia jamy nosowej. Zniekształceniu najbardziej ulegają samogłoski u, i, gdyż one właśnie wymagają najdokładniejszego zwarcia podniebienia miękkiego z tylną ścianą gardła. W związku z tym należy zachować kolejność wywoływania ona następująca:a, o, e, y, u, to, że najmniej unosowiona jest głoska „a”, a najbardziej „i”, co wiąże się z ułożeniem (wzniesieniem) języka w trakcie ich artykulacji. W przypadku spółgłosek brak zwarcia podniebienno-gardłowego ma szczególnie niekorzystny wpływ na artykulację spółgłosek bezdźwięcznych, szczelinowychi zwartych, ponieważ ich wymowa wymaga dokładnego zamknięcia jamy nosowej. Jest to mniej istotne przy artykulacji spółgłosek nosowego zabarwienia spółgłosek u dzieci z rozszczepem podniebienia jest też często nieproporcjonalna długość podniebienia twardego w stosunku do miękkiego. Zaburza to mechanizm wymowy dźwięków. Ten brak prawidłowych proporcji rzutuje na czynność zarówno zwierającego pierścienia gardłowego, jak i tylnej oraz bocznych ścian gardła. Do podstawowych ćwiczeń pierścienia gardłowego należą polegające na: wciąganiu przez dziecko powietrza przez rurkę, wsysaniu skrawków bibułek, wacików, kuleczek ze styropianu, piórek przez rurkę, ich podnoszenie i przemieszczanie, grze na instrumentach dętych, chrząkaniu, czyli gwałtownym wyrzucaniu powietrza przez nos, z równoczesnym usiłowaniem zatrzymania go przez uniesienie podniebienia miękkiego. Ćwiczenie to należy wykonywać z umiarem, gdyż może wywołać podrażnienie gardła. przysysaniu i podnoszeniu lekkiego kubeczka, badaniu chorego misia – dziecko gra rolę misia, a pan doktor bada jego gardło, co polega na szerokim otwarciu przez dziecko ust, następnie „miś” ma zalecone płukanie gardła, a na końcu ćwiczy umiejętnośc długiego, przeciągłego ziewania (wymawiając przy tym głoskę a) unoszenie i opuszczanie podniebienia miękkiego przy szeroko otwartych ustach i obserwowaniu tych ruchów w lusterku. wymawianiu krótko samogłoski przy szeroko otwartych ustach gwizdanie. Początkowo z zatkanym nosem, póżniej należy nauczyć się gwizdać bez zaciskania nosa. zatrzymywanie powietrza w jamie ustnej. Nadąć policzki i utrzymać je w tej pozycji. wciąganie policzków do wewnątrz jamy ustnej. wypowiadaniu sylaby apa z przedłużonym momentem zwarcia warg w czasie artykulacji „p” wypowiadaniu sylab ze spółgłoską „p” na końcu, przedłużając zwarcie wargowe np. ap, op, up, ep, yp, ip, wypowiadaniu sylab ze spółgłoską „p” na początku – po, pa, pu, pe. Moment zwarcia „p” należy przedłużać. Tego typu zabawy mają na celu wyćwiczenie mięśni pierścienia zwierającego gardło. Gdy w trakcie korekty wad wymowy dziecko ma nadal problemy, zaleca się szerokie otwarcie ust i obniżenie żuchwy, gdyż ta pozycja pomaga w zamknięciu zwierającego pierścienia gardłowego. 3. Korygowanie wadliwej wymowyDo trzeciego etapu terapii logopedycznej, polegającej na korygowaniu wadliwej wymowy, można przejść wówczas, gdy dziecko wyćwiczy umiejętność oddychaniai gdy sprawność jego narządów artykulacyjnych osiągnie określony stopień (tj. taki, który umożliwi mu artykulację poszczególnych głosek). Jest to sprawą bardzo te są bowiem płynne, co oznacza, że u niektórych dzieci jużw trakcie ćwiczeń oddechowych można wywołać określone głoski. W takich przypadkach osiągnięcie jednych sprawności pociąga za sobą realizację innych. Mowę dzieci z rozszczepem podniebienia charakteryzują:– elizje– deformacje– substytucje czyli wszystkie formy nieprawidłowej realizacji dźwięków mowy. Trudności artykulacyjne tych dzieci powodują, że miejsce artykulacji większości fonemów jest przesunięte ku tyłowi w kierunku gardła i krtani, co stanowi główną przyczynę występowania palatofonii, czyli zastępczego szmeru głośniowego. Zjawisko to powstaje wskutek tarcia powietrza o napięte więzadła głosowe co prowadzi do powstawania bardzo ostrych brzmieniowo, nieprzyjemnych dźwięków. Jego likwidacja jest największym problemem w terapii logopedycznej dzieci z rozszczepem podniebienia i wymaga długotrwałych one na próbach przeniesienia masy języka ku przodowi, uaktywnieniu jej i spowodowaniu by kompensacyjne ruchy żuchwy ku górze były zastąpione ruchami ku dołowi. Terapię zaburzeń artykulacji rozpoczyna się od ćwiczeń usprawniających narządy mowy (oddechowy, fonacyjny, artykulacyjny). Mają one na celu wykształcenie wzorców kinestetycznych i słuchowych głosek. Z małymi dziećmi prowadzi się je w formie zabaw, które polegają na naśladowaniu odgłosów zwierząt. Następnie przechodzi się do ćwiczeń usprawniających język, wargi, żuchwę i podniebienie miękkie. Każde ćwiczenie artykulacyjne powinno być wykonywane najpierw z zaciśniętym nosem i powtórzone bez zatkania nosa, aby ćwiczący mógł uświadomić sobie różnicę i starał się uzyskać jednakowe brzmienie głoski w obydwóch sytuacjach. Ćwiczenia rozpoczyna się od głoski „a” jako najmniej unosowionej. Samogłoskę należy wykrzykiwać głośno, gwałtownie i krótko, język w tym czasie powinien leżeć płasko w jamie ustnej. Ciche wymówienia nie wywołują tak silnych ruchów podniebienia miękkiego i tylnej ściany gardła. Ćwiczyć należy początkowo przed lustrem, z ustami szeroko otwartymi obserwując unoszenie się i opadanie małego języczka. Samogłoskę „a” początkowo wykrzykuje się na jednym tonie, potem na dwóch tonach – średnim i wyższym, a następnie na jeszcze wyższym. Ćwiczenia spółgłosek rozpoczyna się wcześnie i bez względu na to, czy wszystkie samogłoski brzmią czysto. Niekiedy dosyć trudno jest uzyskać artykulację samoglosek:”u”, „i”. W połączeniach ze spółgłoskami brzmią lepiej niż wtedy, gdy występują w izolacji. Ćwiczenia rozpoczyna się od spółgłosek najłatwiejszych, tzn. wargowych, które wymawiane są początkowo z zaciśniętym nosem. W czasie wymawiania poszczególnych głosek zwartych przed ustami można trzymać kartkę papieru. Jej ruchy będą informowały o sile strumienia powietrza wydychanego przez usta. Spółgłoski ćwiczy się początkowo z samogłoskami, a następnie z innymi spółgłoskami w sylabach:opa, opo, upu, epe, ypy, pto, ptu, samogłoska powinna być wyższa i silniejsza od pierwszej. Następnym etapem będzie ćwiczenie wymowy i wyrazów, w których dana głoska jest na początku, w środku i na końcu. Spółgłoski zwarte: p, b, których artykulacja polega na gromadzeniu powietrzaw jamie ustnej i nagłym wypuszczeniu, są na ogół źle wymawiane przez osobyz rozszczepem podniebienia, a czasem tylko nieumiejętności wytworzenia silnego strumienia powietrza. Ćwiczenia artykulacji tych spółgłosek można poprzedzić dmuchaniemw papierowe kulki, tak by się przesuwały. Dmuchanie powinno nastepnie wykonanez uprzednim zwarciem warg; spowoduje to powstanie spółgłoski „p”.Ćwiczenie autokontroli słuchowej, polegające na wykształceniu wrażliwości słuchowej na różnice między brzmieniem własnego głosu (a takżd samogłosek, sylab, wyrazów) osób dobrze mówiących przyspiesza reedukację. Utrwalenie uzyskanych dźwięków wymaga pewnego czasu, ponieważ osoba reedukowana nie od razu kojarzy brzmienie „nowej” głoski we własnej mowie z takim samym w mowie prawidłowej innych osób. Niektórzy zalecają używanie ręcznego obturatora w początkowym okresie ćwiczeń artykulacyjnych aż do czasu, kiedy podniebienie zacznie brać udział przy tworzeniu dźwięku. Obturator zrobiony jest z drutu niklowego, wygiętego w kształcie podniebienia. Na jednym końcu znajduje się gałka, drugi koniec zaopatrzony jest w uchwyt. Przez naciśnięcie uchwytu gałka podnosi się do góry unosząc podniebienie miękkie. Reedukację mowy należy rozpoczynać jak najwcześniej i kontynuować ją niezależnie od operacji. Im młodsze dziecko, tym łatwiej przyswaja sobie i utrwala nowe artykulacje. Korekcja wady wymowy wymaga systematyczności, wytrwałości i cierpliwości, w najlepszych okolicznościach prowadzona codziennie – trwa około 3 miesięcy. Wyniki pracy logopedycznej zależą od wielu czynników:– od warunków anatomicznych jamy ustnej,– od inteligencji i osobowości dziecka,– od wieku, w którym rozpoczęto leczenie,– od ostrości słuchu– oraz od współpracy logopedy z najbliższym otoczeniem dziecka (Małgorzata Presner, 2008). Literatura:G. Jastrzębowska – „Logopedia”Sawa B.:„Dzieci z zaburzeniami mowy”L. Styczek „Logopedia” źródło:

Na skróty → Charakterystyka rozszczepów → Leczenie → Przyczyny powstawania rozszczepów → Zabieg zespolenia wargi → Główne typy rozszczepu wargi → Zabieg zespolenia podniebienia → Opieka stomatologiczna → Chirurgia ortognatyczna (szczękowo­‑twarzowa) → Żywienie → Rozszczep podniebienia a utrata słuchu → Rozszczep podniebienia a wada wymowy → Zapytaj lekarza Rozszczep wargi i podniebienia jest jedną z najczęściej występujących na świecie wad wrodzonych głowy i szyi. Badanie ultrasonograficzne może wykazać obecność rozszczepu u płodu już w drugim trymestrze ciąży. Diagnoza postawiona w tak wczesnym okresie pozwala rodzicom w pełni zrozumieć istotę choroby oraz przygotować ich do późniejszego leczenia dziecka. Ponieważ rozszczepy dotyczą struktur nosa, wargi, dziąsła i podniebienia, powodują one zaburzenia wyglądu zewnętrznego twarzy i uzębienia oraz nieprawidłowości takich funkcji jak: ssanie, żucie, mowa i słuch. Z uwagi na rozległość zaburzeń w chorobie rozszczepowej leczenie powinno być prowadzone przez wykwalifikowany zespół specjalistów. Zachęcamy do pobrania poradnika autorstwa dr Aliny Strzałkowskiej i Tomasza Sikory na temat programu leczenia zespołowego rozszczepu wargi i podniebienia. Rozszczep wargi i podniebienia – Program Leczenia Zespołowego Charakterystyka rozszczepów Co to jest rozszczep? Rozszczepy wargi i podniebienia są wadami wrodzonymi jamy ustnej i warg. Do ich powstawania dochodzi w pierwszych trzech miesiącach ciąży. W rozwijającej się u zarodka wardze (5–6 tydzień ciąży) nie dochodzi do połączenia pomiędzy jej stroną prawą, a lewą. W rozszczepie podniebienia, między 8 a 12 tygodniem rozwoju zarodka dochodzi do zaburzeń w formowaniu się sklepienia jamy ustnej. Dziecko może urodzić się z rozszczepioną wargą, rozszczepionym podniebieniem lub z obiema wadami jednocześnie. W najpoważniejszych przypadkach rozszczepów brakiem połączenia może być objęta cała twarz. Kiedy stawiana jest diagnoza? Prenatalnym badaniem USG specjalista ginekolog jest w stanie wykryć rozszczep już w 16 tygodniu ciąży. Diagnoza potwierdzana jest po porodzie, w trakcie badania noworodka przez pediatrę. Jak wygląda leczenie? Wszystko zależy od nasilenia wady. Jednostronny, niekompletny rozszczep wargi najczęściej wymaga tylko pojedynczej operacji wargi, która wykonywana jest we wczesnym okresie życia. Na tym leczenie dziecka w większości przypadków zostaje zakończone. Jednostronny, pełny rozszczep wargi wymagał będzie dwóch bądź większej ilości zabiegów operacyjnych. Dziecko z obustronnym, kompletnym rozszczepem wargi i podniebienia potrzebuje dłuższego i bardziej złożonego leczenia. Ślady i blizny po rozszczepie nie znikają całkowicie i różnią się między sobą stopniem nasilenia. Długi proces leczenia, konieczność intensywnej współpracy ze strony rodziców, obciążenie zabiegami operacyjnymi małego pacjenta dla wielu rodzin może stanowić duży trud i wyzwanie. Jednakże przy dzisiejszym poziomie wiedzy medycznej, technik chirurgicznych i doświadczenia zespołu wykwalifikowanych specjalistów, zaangażowanie rodzin dziecka dotkniętego rozszczepem w leczenie owocuje świetnymi rezultatami. Chodzi nie tylko o wygląd estetyczny, lecz także rehabilitację podstawowych funkcji, takich jak: oddychanie, połykanie, żucie, mowa, słuch. Wszystko to w konsekwencji pozwala na prawidłowy psychofizyczny rozwój dziecka, jego edukację i budowanie dobrych relacji społecznych. Wielopoziomowa rehabilitacja podnosi poziom życia pacjenta i jego najbliższego otoczenia. Harmonogram zespołowego leczenia osób dotkniętych wadą rozszczepową wiek dziecka rozszczep wargi rozszczep podniebienia rozszczep wargi i podniebienia ok. 6 miesięcy zabieg zespolenia wargi wraz z korektą deformacji nosa zabieg zespolenia podniebienia zabieg zespolenia wargi i podniebienia wraz z korektą deformacji nosa 8 do 10 miesięcy test słuchu oraz badanie ucha test słuchu oraz badanie ucha 8 do 10 miesięcy ocena rozwoju mowy ocena rozwoju mowy ocena rozwoju mowy 1 do 5 roku życia test słuchu co pół roku test słuchu co pół roku 18 do 36 miesięcy pierwsza wizyta u stomatologa pierwsza wizyta u stomatologa pierwsza wizyta u stomatologa 2–3 lata pierwsza wizyta u ortodonty celem ustalenia terminu zabiegu przeszczepu kości w wyrostek zębodołowy 2–3 lata ewentualne chirurgiczne korekty estetyczne ewentualne chirurgiczne korekty estetyczne przeszczep kości do wyrostka zębodołowego, ewentualne chirurgiczne korekty estetyczne 4–5 lat ewentualne korekty przegrody nosa, korekty kosmetyczne ewentualne korekty przegrody nosa, korekty kosmetyczne ewentualne korekty przegrody nosa, korekty kosmetyczne 7–10 lat pierwsza faza leczenia ortodontycznego pierwsza faza leczenia ortodontycznego pierwsza faza leczenia ortodontycznego 12 lat i później druga faza leczenia ortodontycznego druga faza leczenia ortodontycznego druga faza leczenia ortodontycznego 15 lat i później ewentualna korekta plastyczna nosa trzecia faza leczenia ortodontycznego trzecia faza leczenia ortodontycznego ewentualny zabieg ortognatyczny ewentualny zabieg ortognatyczny, ewentualna korekta plastyczna nosa legenda: wizyty chirurgiczne ortodontyczne stomatologiczne u specjalisty foniatry/audiologa logopedyczne Leczenie Jak przebiega terapia w okresie niemowlęcym? Zabiegi chirurgiczne wykonywane są w pierwszym roku życia. Zależy to jednak od ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Zabieg na tkankach miękkich ma miejsce w 6 miesiącu życia. Jak wygląda leczenie w okresie przedszkolnym? Około 2–3 roku życia, w oparciu o układ zgryzu i warunki leczenia ortodontycznego, następuje ustalenie wskazań do operacji przeszczepu kości w wyrostek zębodołowy, czyli przywrócenia ciągłości układu kostnego. W tej fazie życia rozwija się mowa oraz uzębienie dziecka. Po upływie 30 miesięcy życia dochodzi do zakończenia wyrzynania zębów mlecznych. Po raz pierwszy rodzice powinni udać się wraz z dzieckiem na badanie stomatologiczne między 12 a 18 miesiącem życia. Operacja zespolenia podniebienia powoduje często tworzenie się blizny hamującej rozwój podniebienia miękkiego. Skutkuje to zaburzeniem mowy w postaci tzw. nosowania zamkniętego lub otwartego. Chirurg i logopeda wspólnie decydują, czy potrzebne są operacje, które pomogą w usunięciu problemu wpływającego na dalszy rozwój dziecka. Tak wczesne leczenie jest fundamentalne dla prawidłowego rozwoju mowy, która jest kluczowa dla zrównoważonego dojrzewania dziecka. Kolejnym ważnym elementem jest operowanie w okresie niepamięci, dzięki czemu dziecko nie ma przykrych wspomnień związanych z pobytem w szpitalu. Dzieci w okresie rozwoju przedszkolnego potrzebują stałej opieki specjalisty logopedy oraz chirurga. Pierwsza wizyta ma miejsce jeszcze przed pierwszym zabiegiem operacyjnym. Kontrole powinny odbywać się z częstotliwością przynajmniej raz na miesiąc. Około 4–5 roku życia przeprowadzana jest kontrola drożności nosa i ewentualnie zalecane jest prostowanie przegrody nosowej. Jak wygląda leczenie w okresie szkolnym? Na tym etapie życia zaczynają pojawiać się u dziecka zęby stałe. Często proces ten przebiega w sposób nieprawidłowy. W tym okresie konieczne może być już wdrożenie pierwszego etapu leczenia aparatami stałymi, dlatego około 6–8 roku życia niezbędna jest wizyta u odpowiedniego specjalisty. Jak wygląda leczenie w okresie dojrzewania? Struktury twarzy mogą wymagać dalszej korekty tuż przed lub zaraz po osiągnięciu dojrzałości szkieletowej. Mimo iż deformacje nosa korygowane są w trakcie pierwszej operacji zespolenia wargi, w późniejszym okresie może okazać się potrzebne wykonanie dodatkowego zabiegu. W tym okresie, w celu wyleczenia wady zgryzu u większości pacjentów przeprowadzana jest terapia aparatami stałymi. Część pacjentów, ze względu na występującą dysproporcję kości szczęk, po osiągnięciu dojrzałości szkieletowej może potrzebować leczenia zespołowego, ortodontyczno-chirurgicznego. Wykonywane są wtedy zabiegi w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej (ortognatycznej). Najczęściej jest to wysunięcie szczęki i/lub poszerzenie szczęki i/lub cofnięcie żuchwy bądź jej wysunięcie. Przyczyny powstawania rozszczepów Dlaczego moje dziecko urodziło się z rozszczepem wargi i/lub podniebienia? Przyczyną powstawania rozszczepu wargi i podniebienia jest wzajemny wpływ szkodliwych czynników genetycznych i środowiskowych. W niektórych rodzinach znajdują się osoby bliżej lub dalej spokrewnione, u których występuje rozszczep. Mówimy wtedy o dziedziczeniu wady. Zazwyczaj jednak trudno wykazać takie przypadki w historii rodzin. Wtedy możemy traktować rozszczep jako mutację, czyli powstałą w okresie formowania się zarodka nieprawidłowość w budowie genu lub grupy genów. Wśród szkodliwych czynników środowiskowych główną rolę sprawczą w powstawaniu mutacji odgrywają leki zażywane przez matkę we wczesnym okresie rozwoju zarodka, również przebyte choroby (w szczególności wirusowe), palenie papierosów, spożywanie alkoholu, niedobory witaminowe, promieniowanie rentgenowskie. Ustalenie dokładnej przyczyny powstawania nieprawidłowości w budowie genów jest zawsze trudne do określenia. Czynniki genetyczne odnoszą się do informacji zakodowanej w genach. W każdej komórce znajduje się kilkadziesiąt tysięcy genów, które odpowiadają za rozwój embrionu. Geny te determinują powstawanie wszystkich cech fizycznych człowieka. Nieprawidłowości w budowie i lokalizacji genów w chromosomach powodują powstawanie chorób wrodzonych. Na powstanie rozszczepu może wpływać zaburzenie w obrębie jednego bądź wielu genów. Niektóre zmiany genetyczne prowadzą do powstania izolowanego rozszczepu wargi lub podniebienia, inne zaś odpowiadają za powstanie całych zespołów chorobowych, w których rozszczep jest tylko jednym z objawów. Około 10% dzieci urodzonych z rozszczepem wargi z/bez rozszczepu podniebienia posiada anomalie w innych narządach i tkankach. Ten odsetek u dzieci z izolowanym rozszczepem podniebienia sięga 30%. Z tej przyczyny niektórzy pacjenci wymagają badania genetycznego, aby wykluczyć podejrzenie zespołu chorobowego lub w przypadku jego obecności uczynić leczenie jak najbardziej precyzyjnym. Jakie jest ryzyko urodzenia kolejnych dzieci z rozszczepem w rodzinie? Ryzyko posiadania potomstwa obarczonego wadą różni się u poszczególnych rodzin. Jeżeli w rodzinie występuje jedna osoba obciążona rozszczepem, to ryzyko urodzenia kolejnego dziecka z tą wadą szacowane jest na około 2–5%. W przypadku obecności dwóch osób ryzyko wystąpienia izolowanego rozszczepu wargi wzrasta do 10–14%, a izolowanego rozszczepu podniebienia do 8%. Zabieg zespolenia wargi Czy dziecko, u którego w badaniu prenatalnym wykryto rozszczep wargi będzie miało również rozszczepione podniebienie? Niekoniecznie. Dziecko może urodzić się tylko z rozszczepem wargi. Czym jest rozszczep wargi? Rozszczep wargi jest niekompletnym połączeniem się skóry oraz warstwy mięśni w obrębie nosa i wargi górnej. Warga tworzy się w pierwszych sześciu tygodniach ciąży. W trakcie tego okresu prawidłowo rozwijające się elementy mięśnia okrężnego ust i skóry wargi rozwijają się po obu stronach twarzy, aby w konsekwencji połączyć się z rosnącą od góry skórą koniuszka nosa. Dziecko rodzi się z rozszczepem wargi, jeżeli dochodzi do zakłócenia procesów wzrostu i łączenia. Czy wszystkie rozszczepy wargi są takie same? Warga i nos mogą być objęte wadą na różne sposoby. Typy rozszczepów podniebienia, od lewej: Niekompletny rozszczep podniebienia, jednostronny kompletny rozszczep wargi i podniebienia, Obustronny kompletny rozszczep wargi i podniebienia Główne typy rozszczepu wargi Jednostronne (na lewo lub na prawo od linii pośrodkowej ciała, jednakże nie oba jednocześnie, rozszczep strony lewej jest częstszy): niekompletne (częściowy rozszczep warstwy mięśni/skóry) kompletne (całkowity brak łączenia warstw mięśni i skóry). Obustronne (lewa i prawa strona jednocześnie): kompletne (najczęstszy przypadek rozszczepów obustronnych), niekompletne asymetryczne (kompletny po jednej stronie, niekompletny po drugiej) Czy warga dziecka może zostać naprawiona? Tak, warga dziecka zostanie zespolona. Jednak przywrócenie idealnej estetyki twarzy u pacjentów z rozszczepem jest trudne do osiągnięcia. Prawidłowe leczenie, współpraca rodziców i specjalistów różnych dziedzin przybliża w znacznym stopniu szanse na osiągnięcie optimum estetycznego u pacjentów dotkniętych tym typem nieprawidłowości. Kiedy przeprowadzany jest zabieg? Około 6 miesiąca życia dziecka. Rozszczep wargi i rozszczep podniebienia zespalany jest w czasie jednego zabiegu. Na czym polega zabieg? Do zamknięcia wargi chirurg plastyk używa istniejących mięśni oraz tkanek wargi i nosa. W zależności od typu rozszczepu, do pełnego zespolenia potrzebne są jeden lub dwa zabiegi. Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym. Po rekonstrukcji dziecko pozostanie w szpitalu od 1 do 2 dni. Wskazane jest, aby jedno z rodziców opiekowało się dzieckiem podczas pobytu w szpitalu. Pielęgniarka nauczy Państwa, jak wykonywać wszelkie zabiegi. Schemat zabiegu zamknięcia wargi Czy potrzebne jest ortodontyczne leczenie przed zabiegiem zespolenia wargi? Nie, w najnowszych wytycznych o leczeniu rozszczepów odchodzi się od stosowania aparatów przed zabiegiem zespolenia wargi. Zalecane jest jedynie wykonywanie masażu okolicy podnosowej. Czy moje dziecko będzie wyglądało normalnie po zabiegu? Tuż po operacji warga, nos oraz twarz dziecka będą opuchnięte przez kilka dni. Blizna może mieć intensywny czerwony kolor przez kilka tygodni. Potrzebne jest od 6 do 12 miesięcy, aby blizna zmniejszyła się i wyblakła. To od rozległości rozszczepu, zakresu operacji, użytej techniki chirurgicznej, jak również doświadczenia chirurga zależy efekt estetyczny zabiegu. Blizna nigdy nie zanika całkowicie, jednakże po prawidłowo przeprowadzonej operacji może być ona tak niewielka, iż nie będzie wpływała hamująco na rozwój sąsiadujących z nią części twarzy. U nastolatka, na jego własne życzenie, w znieczuleniu specjalnym kremem można wykonywać zabiegi dermabrazji, które mogą prawie całkowicie zlikwidować bliznę. Czy korekta nosa ma miejsce w trakcie zabiegu zespolenia wargi? Przy rozszczepie wargi asymetria nosa jest bardzo często widoczna. Korekta nosa jest częścią zabiegu zespolenia wargi. Jednakże czasami po osiągnięciu dojrzałości przez pacjenta, przy utrzymującej się dużej asymetrii potrzebny jest późny zabieg plastyki nosa. Zabieg zespolenia podniebienia Schemat zabiegu zespolenia podniebienia Czym jest rozszczep podniebienia? Rozszczep podniebienia jest brakiem łączności tkanek w sklepieniu jamy ustnej. Podniebienie formuje się pomiędzy 8 a 12 tygodniem ciąży. W trakcie tego okresu kości i mięśnie wzrastają z obu stron szczęki i łączą się w linii pośrodkowej, tworząc sklepienie jamy ustnej i dno nosa. Jeżeli łączenie tych dwóch pięter kości i mięśni nie zachodzi kompletnie, to dziecko rodzi się z rozszczepem podniebienia. Istnieje wtedy połączenie pomiędzy jamą ustną, a jamą nosową. Czy wszystkie rozszczepy podniebienia są takie same? Podniebienie składa się z dwóch części: mięśniowej (miękkiej) oraz kostnej (twardej). Podniebienie miękkie i twarde może być dotknięte rozszczepem na wiele sposobów. Czy podniebienie mojego dziecka może zostać naprawione? Tak. Podniebienie zespalane jest zazwyczaj w trakcie pojedynczego zabiegu. Kiedy wykonywany jest zabieg zespolenia podniebienia? Zabieg wykonywany jest około 6 miesiąca życia, przed podjęciem pierwszej próby mówienia. Jak wygląda zabieg zespolenia podniebienia? Chirurg plastyk zbliża do siebie fragmenty rozszczepionych mięśni i tkanek z dwóch stron podniebienia, aby zamknąć połączenie z jamą nosową. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Twoje dziecko spędzi w szpitalu od 1 do 3 dni po zabiegu. Zachęcamy, aby jeden z rodziców opiekował się dzieckiem w trakcie jego pobytu w szpitalu, w celu zapewnienia dziecku poczucia bezpieczeństwa i rodzicielskiej troski. Czy potrzebne będą jeszcze jakieś dodatkowe zabiegi na podniebieniu? Około 5 do 15% dzieci, które miały wykonywany zabieg zespolenia podniebienia, z uwagi na wadę wymowy w postaci tzw. nosowania tylnego, będzie potrzebowało zabiegu korekty skróconego blizną pooperacyjną podniebienia miękkiego. Dyskomfortem dla pacjentów są istniejące przetoki nosowo-gardłowe. Przez otwory te często treść pokarmowa dostaje się do nosa pacjenta. W każdym etapie życia możliwe jest chirurgiczne zamykanie tych przetok. Opieka stomatologiczna Czy rozszczep wargi/podniebienia będzie miał wpływ na zęby naszego dziecka? Pierwszy ząb pojawia się w jamie ustnej dziecka między 4 a 14 miesiącem życia (najczęściej jest to dolny ząb sieczny). W wieku 3 lat dziecko powinno mieć już wszystkie zęby mleczne. Mały pacjent z rozszczepem wargi i/lub podniebienia może mieć słabo rozwinięte szkliwo (zewnętrzna warstwa zęba). Może dotyczyć to kilku zębów, głównie tych położonych w pobliżu rozszczepu. Zęby w tym rejonie mogą być nieprawidłowo ułożone, tylko częściowo wyrznięte. Konsekwencją tego jest trudniejsze utrzymanie codziennej higieny. Powyższe czynniki wpływają na to, iż zęby są bardziej podatne na rozwój próchnicy. Jak czyścić zęby naszego dziecka? Myj zęby dziecku przynajmniej dwa razy dziennie, aby zminimalizować ryzyko próchnicy. Unikaj podawania pokarmów bogatych w cukry. Najniebezpieczniejsze są częste słodkie przekąski pomiędzy głównymi posiłkami, ponieważ wtedy bakterie obecne w płytce nazębnej produkują duże ilości kwasów powodujących próchnicę. Fluor zawarty w wodzie pitnej lub dostarczany z innych źródeł (lakiery, pasty, płukanki) znacznie zmniejsza ryzyko powstania próchnicy zębów mlecznych i stałych. Najbardziej pozytywne efekty działania fluoru występują między 6 miesiącem a 8 rokiem życia, stąd bardzo ważne jest, aby szczególnie dzieci z rozszczepem miały w tym okresie życia zapewnioną optymalną dawkę fluoru. Kiedy należy pierwszy raz pójść z dzieckiem do dentysty? Dziecko powinno pierwszy raz udać się do pedodonty (stomatologa dziecięcego) między 12 a 18 miesiącem życia lub wcześniej, jeżeli mają Państwo jakieś obawy lub pytania. Państwa dentysta udzieli informacji, jak prawidłowo myć zęby dziecku. W przypadku istnienia próchnicy podejmie on leczenie zachowawcze. Czy naszemu dziecku potrzebne będzie leczenie ortodontyczne? Zgryz pacjenta dotkniętego rozszczepem prawie zawsze będzie wymagał jednej lub kilku faz leczenia ortodontycznego (leczenie aparatami stałymi). Wadami najczęściej występującymi u pacjentów z rozszczepem są tzw. przodozgryzy. Wada ta polega na niedorozwoju szczęki górnej i przeroście szczęki dolnej. Wadzie tej często towarzyszy asymetria w położeniu szczęki dolnej. U pacjentów z rozszczepem rozpoznaje się również tyłozgryzy, zgryzy krzyżowe, zgryzy otwarte, zgryzy głębokie, nadmiar lub niedobór zębów, zaburzenia w budowie zębów, zęby zrośnięte, atypowe, jak również wiele innych zaburzeń. Decyzja o tym, kiedy powinno się rozpocząć leczenie oraz jaki będzie miało ono charakter, należy do doświadczonego lekarza ortodonty. Co się stanie, jeśli rozszczep dotyczy również dziąsła (wyrostka zębodołowego)? Dzieci, u których rozszczep obejmuje również wyrostek zębodołowy (część dziąsła i kości, w których umieszczone są korzenie zębowe), potrzebują zabiegu przeszczepu kości do wyrostka zębodołowego, celem przywrócenia ciągłości układu kostnego i umożliwienia prawidłowego rozwoju szczęki. Zabieg przeprowadzany jest około 2–3 roku życia. Kość do autotransplantacji pobierana jest z kości biodrowej lub piszczeli, następnie umieszczana w wyrostku zębodołowym. Przeszczepiona kość wgaja się w miejsce biorcze, gdzie zwiększa podparcie dla sąsiadujących zębów i tkanek miękkich. Przeszczep kości w wyrostek zębodołowy Chirurgia ortognatyczna (szczękowo­‑twarzowa) U niektórych pacjentów konwencjonalne leczenie aparatami stałymi może okazać się niewystarczające. U osób, u których występuje niedorozwój szczęki, powstały w wyniku hamującego działania blizny po rozszczepie, niezbędne jest skojarzone leczenie ortodontyczno-chirurgiczne. U takich pacjentów często potrzebny jest zabieg chirurgicznego wysunięcia szczęki, poszerzenia szczęki, cofnięcia żuchwy, wysunięcia żuchwy lub kombinacji kilku zabiegów. Operacje te wykonywane są w znieczuleniu ogólnym, najczęściej po osiągnięciu przez pacjenta dojrzałości szkieletowej. Schemat zabiegu wysunięcia szczęki Żywienie Jak karmić nasze dziecko przed operacją? Umiejętność Państwa dziecka do pobierania pokarmu, niezależnie czy z piersi, czy z butelki uzależniona jest od rozległości i nasilenia rozszczepu wargi i/lub podniebienia. Po narodzinach pielęgniarka położna wybierze i nauczy najodpowiedniejszej metody karmienia Państwa dziecka. W izolowanym rozszczepie podniebienia miękkiego wystarczająca może być osłonka sutka, jako pomoc przy karmieniu piersią. Jeśli niemowlę ssie zbyt intensywnie lub rozszczepem objęte jest również podniebienie twarde, to do karmienia zalecamy używać butelki VentAire z niewielkim krzyżowym nacięciem na smoczku. Użytkowane mogą być również butelki Habermana, smoczki gołębie lub Ross’a. Dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia potrzebują specjalistycznych butelek do karmienia. Zazwyczaj zalecana jest butelka Habermana, ponieważ mleko może być z niej pompowane w synchronizacji z sekwencją ssanie-połykanie. Innym elementem ułatwiającym karmienie jest smoczek Ross'a, który pomaga utrzymać przepływ pokarmu. Czy można karmić dziecko piersią? Jeżeli noworodek urodził się z izolowanym rozszczepem wargi, to karmienie piersią jest możliwe. Jeżeli dziecko nie jest w stanie prawidłowo objąć ustami brodawki sutkowej, to konieczne będzie karmienie przy pomocy butelki z odpowiednim smoczkiem. Jak wygląda karmienie? Każdorazowe karmienie powinno trwać nie dłużej niż 30 minut. Przedłużone karmienie może zmęczyć dziecko oraz Państwa. Pielęgniarka położna ustali dobową objętość pokarmu, jaką należy podać dziecku. Żywienie powinno odbywać się co 3–4 godziny. Nigdy nie pozwólcie Państwo, aby dziecko pozostawało bez karmienia dłużej niż 4 godziny, ponieważ noworodek bardzo szybko zużytkowuje kalorie. Podczas karmienia nie przekraczajcie Państwo również limitu pokarmu ustanowionego dla dziecka. Bardzo ważne jest wyrobienie wspólnego rytmu z Państwa dzieckiem. Należy nauczyć się odczytywać sygnały głodu u dziecka. Kiedy ssanie ustanie, pozwólcie Państwo, aby dziecku się odbiło (dochodzi wtedy do usunięcia nadmiaru połkniętego do żołądka powietrza), trzymając je w pozycji pionowej. Czy jest specjalna technika karmienia butelką? Dziecko należy karmić w pozycji pionowej, tak aby zminimalizować przedostawanie się treści pokarmowej do nosa. Po zakończeniu karmienia należy przetrzymać jeszcze dziecko w pozycji pionowej przez około 20 minut. Po położeniu w łóżku obróćcie je Państwo na bok podstawiając poduszkę lub koc pod plecy. Materac łóżka powinien być nachylony do podłoża pod kątem 20 stopni, tak aby klatka piersiowa dziecka położona była wyżej niż brzuch. Dziecko dotknięte rozszczepem może doświadczać ulewania treści pokarmowej do nosa i gardła, co wymagało będzie odsysania pokarmu przy pomocy gruszki lub ssaka. Zablokowanie drożności nosa przez ulewającą się treść pokarmową może powodować uduszenie noworodka, ponieważ dziecko potrafi oddychać wyłącznie nosem. Rozszczep podniebienia a utrata słuchu Butelka Habermana, smoczek Rossa Czy nasze dziecko będzie miało problemy ze słuchem? Dzieci urodzone z rozszczepem podniebienia często doświadczają okresowych problemów ze słuchem. Przyczyną ich powstawania jest płyn zalegający w uchu środkowym oraz nawracające infekcje. Pogorszenie się słuchu może trwać od kilku dni do kilku miesięcy. Rozwój mowy dziecka jest ściśle uzależniony od umiejętności prawidłowego słyszenia. W celu ustalenia wskazań do leczenia Państwa dziecko będzie miało wykonywane okresowe kontrole słuchu, począwszy od wczesnego okresu noworodkowego. Miejsce nacięcia oraz rurka wentylacyjna umieszczona w błonie bębenkowej Czy istnieje terapia wpływająca na polepszenie słuchu naszego dziecka? Za prawidłowy drenaż ucha środkowego odpowiedzialny jest przewód zwany trąbką Eustachiusza, łączący ucho z gardłem. U noworodków dotkniętym rozszczepem podniebienia, ze względu na nieprawidłową budowę trąbki dochodzi do zalegania płynu w uchu środkowym i nawracających infekcji. W przypadku występowania u dziecka problemów ze słuchem, zalegania płynu w uchu środkowym oraz powtarzających się stanów zapalnych niezbędne jest wykonanie zabiegu udrożnienia ucha oraz umieszczenia rurki wentylacyjnej w błonie bębenkowej. Operacja przeprowadzana jest również w znieczuleniu ogólnym, w czasie w którym zespalane jest podniebienie. Rurka wentylacyjna pozostaje na miejscu przez 9–12 miesięcy, po czym samodzielnie wypada. U około 50% niemowląt potrzebne bywa ponowne założenie rurki. Powikłania jakie występują po zabiegu umieszczenia rurki wentylacyjnej to bliznowacenie błony bębenkowej oraz jej perforacja. Te same dolegliwości mogą być powodowane przez zaleganie płynu w uchu oraz powtarzające się infekcje. Rurki wentylacyjne są niezbędne, aby przywrócić dziecku prawidłowe działanie zmysłu słuchu, a w konsekwencji umożliwić rozwój mowy. Jeżeli niedosłuch występuje u dzieci z rozszczepem znajdujących się w okresie uzębienia mieszanego, tzn. w okresie wczesnoszkolnym, pomocne może być równoczesne leczenie ortodontyczne. Poszerzenie aparatem ortodontycznym zwężonej szczęki górnej powoduje również powiększenie przestrzeni noso-gardzieli, lepszą wentylację tej okolicy, drenaż zalegających treści w trąbce Eustachiusza, a co za tym idzie poprawę słuchu i warunków do korekty mowy. Rozszczep podniebienia a wada wymowy Czy rozszczep podniebienia wpływa na rozwój mowy? Podniebienie twarde oraz podniebienie miękkie oddzielają jamę ustną od nosa. Kiedy oddychamy, to powietrze przepływa do i z płuc przez nos oraz gardło. W trakcie mówienia mięśnie podniebienia miękkiego przemieszczają je w kierunku gardła powodując odseparowanie od nosa. Nazywane jest to zastawką podniebienno-gardłową. Umożliwia ona przepływ powietrza tylko przez jamę ustną kiedy wydajemy dźwięki. Izolowany rozszczep wargi nie powoduje problemów z mówieniem. Dziecko urodzone z rozszczepem podniebienia nie będzie w stanie prawidłowo wymawiać głosek innych niż nosowe (np. m, n), aż do wykonania zabiegu zespolenia podniebienia. Po operacji podniebienia mowa może ulec pogorszeniu, zarówno pod względem częstotliwości, jakości i różnorodności dźwięków. Powrót do stanu typowej aktywności werbalnej może trwać do 6 tygodni. Bardzo istotne jest, aby dziecko znalazło się pod opieką logopedy już przed wykonaniem zabiegu zespalającego. Czy nasze dziecko będzie doświadczało trudności z mówieniem? Niektóre dzieci z rozszczepem podniebienia mogą wykazywać opóźniony rozwój mowy. Może to być powiązane z przejściowym upośledzeniem słuchu, związanym z obecnością płynu w uchu środkowym i nawracającymi infekcjami. Część dzieci może doświadczać trudności w mówieniu ze względu na nieefektywne odseparowywanie jamy ustnej od nosa przez mechanizm zastawkowy podniebienno-gardłowy. Część pacjentów osiągnie prawidłowy rozwój umiejętności werbalnych i językowych po zabiegu zespolenia podniebienia i umieszczeniu drenujących rurek w błonach bębenkowych. Czy nasze dziecko będzie potrzebowało opieki logopedy? Tak, leczenie logopedyczne potrzebne jest już od najwcześniejszych lat życia. Terapia mowy pomaga dzieciom z rozszczepem w nauce wydawania prawidłowych dźwięków. Czy potrzebne są dodatkowe zabiegi operacyjne, aby umożliwić dziecku prawidłowe mówienie? Około 5 do 15% dzieci po zabiegu zespolenia podniebienia wciąż będzie miało trudności z odseparowaniem jamy nosowej od jamy ustnej. U tych pacjentów około 5 roku życia konieczna jest wspólna konsultacja chirurga i logopedy odnośnie dodatkowego zabiegu przywracającego prawidłowe działanie mechanizmu zastawki podniebienno-gardłowej. Zapytaj lekarza Jeśli masz dalsze pytania lub wątpliwości – napisz do lekarza.

Jak układać program terapii logopedycznej dziecka z dyslalią roszczepową i co przede wszystkim należy brać pod uwagę. Jakie są możliwości zastosowania logorytmiki w terapii dzieci z rozszczepem podniebienia. Czym jest proces fonacji i jakie są zaburzenia u osób z mową rozszczepową.

Zrób sobie wielki kubek kawy i zarezerwuj czas od 19:00 do 21:30! ☕ Jesteś logopedą/neurologopedą lub chcesz zostać? Pracujesz z małymi dziećmi? Dążysz do rozwoju w zakresie logopedii? Chcesz wiedzieć jak skutecznie przeprowadzić terapię u dziecka z rozszczepem podniebienia? Zapisz się do nas na pełen kurs z obszerną porcją wiedzy, zdobądź większe doświadczenie. Rozwijaj się z nami! Co otrzymujesz❔ ➡️Imienny certyfikat, dzięki któremu udowodnisz swoją wiedzę ➡️20-dniowy dostęp do szkolenia z możliwością otwarcia w każdym miejscu, dowolną ilość razy ➡️Materiały szkoleniowe, którymi możesz wspomóc się w momencie przeprowadzania terapii/szkolenia ➡️Wiedzę i wsparcie doświadczonych specjalistów ➡️Dostęp do prywatnej grupy na facebooku, gdzie uzyskasz nasze wsparcie Jaki jest plan kursu❔ 1️⃣ Część pierwsza Podział rozszczepów podniebienia 2️⃣ Część druga Przyczyny powstawania wady 3️⃣ Część trzecia Działania logopedy prowadzone po urodzeniu, przed operacją oraz po operacji zamknięcia rozszczepu 4️⃣ Część czwarta Praca z dzieckiem z wadą rozszczepu w wieku przedszkolnym 5️⃣ Część piąta Propozycje ćwiczeń oddechowych, słuchowych i artykulacyjnych Czego nauczysz się na szkoleniu❔ ➡️Otrzymasz wiedzę dotyczącą podziału rozszczepów ➡️Poznasz przyczyny powstawania wady rozszczepu podniebienia ➡️Uzyskasz informację o sposobie diagnozy i terapii logopedycznej dziecka z rozszczepem ➡️Poznasz propozycję ćwiczeń stosowanych w pracy z dzieckiem z rozszczepem ZAPISZ SIĘ NA KURS ! Data Godzina 19:00 – 21:30 + dostęp do nagrania Szkolenie przeprowadzi mgr Urszula Mazur Neurologopeda, surdologopeda, wykładowca, terapeuta miofunkcjonalny, Provider Johansena, instruktor Shantala • Chcesz dołączyć do kursu, ale płatnikiem będzie Twój pracodawca? Złóż zamówienie i zaznacz „Faktura dla placówki oświatowej”. Wybierz przelew tradycyjny jako formę płatności na PayU, następnie opuść stronę. Fakturę otrzymasz tego samego dnia.• Kiedy otrzymasz dostęp? Dostęp otrzymasz tego samego dnia.• Niezadowolony z kursu? W ciągu 7 dni od zakupu wyślij wiadomość na adres kontakt@ z prośbą o zwrot pieniędzy. Diagnoza surdologopedyczna dziecka z wadą słuchu – *Kurs video + certyfikat 59 zł Arteterapia w logopedii – *Kurs video + certyfikat 59 zł Diagnoza miofunkcjonalna w obszarze ustno-twarzowym – *Kurs video + certyfikat 59 zł Współpraca doradcy laktacyjnego z logopedą – *Kurs video + certyfikat 59 zł

Można mówić o dwóch nadrzędnych celach terapii logopedycznej dzieci z rozszczepem podniebienia. Pierwszy z nich to zmniejszenie stopnia nosowania. Cel ten zależy od warunków i wyników interwencji chirurgicznej. Nawet wieloetapowe zabiegi chirurgiczne likwidujące szczelinę w podniebieniu, nie powodują całkowitego zwarcia podniebienno-gardłowego. W wyniku braku pełnego zwarcia, w nosogardle powstaje szczelina, przez którą powietrze przedostaje się do nosa, nadając nosowe brzmienie wszyskim spółgłoskom, oraz samogłoskom ustnym. Drugim celem terapii jest poprawa artykulacji. Do realizacji tego celu przystępuje się wówczas, gdy działanie chirurga stworzy warunki umożliwiające pracę nad artykulacją. Poza większym, lub mniejszym zredukowaniem zabarwienia nosowego fonemów możliwe jest (po udanych operacjach) osiągnięcie prawie bezbłędnej artykulacji. Wymaga to oczywiście dużego nakładu pracy zarówno ze strony pacjenta i logopedy, jak i rodziców chirurgiczna, a następnie liczne konsultacje pooperacyjne są czynnikami wielce stresującymi dziecko. Dlatego bardzo ważne jest zdobycie zaufania małego pacjenta i jego sympatii. Od tego zależy, czy dziecko będzie chciało współpracować i jaka będzie jego motywacja do ćwiczeń, a w konsekwencji - efektywność terapii. Również pozyskanie matki do współpracy i umiejętność przekonania jej niejednokrotnie bowiem decyduje o powodzeniu terapii. Etapy terapii logopedycznej dziecka z rozszczepem Instruktaż matki2. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego 3. Korygowanie wadliwej wymowy1. Pierwszym etapem postępowania logopedycznego jest instruktaż matki. Należy ją pouczyć, w jaki sposób ma ona codziennie masować dziecku podniebienie lub wargi. Masaż ten powinien przebiegać w sposób następujący: gazą, nasączoną np. wazeliną i owiniętą wokół palca, należy wykonać kilkakrotne energiczne ruchy w miejscu blizny. Czynność ta powinna być wykonywana przed posiłkiem, gdyż mogą wystąpić odruchy wymiotne, które - mimo ich dodatniego znaczenia powodują bowiem pożądane w przypadkach terapii rozszczepów skurcze mięśni podniebienia i tylnej ściany gardła) są bardzo nieprzyjemne dla dziecka i mogą zniechęcić je do tego zabiegu usprawniającego podniebienie. Z kolei wargi masuje się palcem, wykonując nim ruchy w płaszczyźnie poziomej. Blizna wargi powoduje jej ściągnięcie i chodzi o to, by za pomocą masażu doprowadzić do jej rozciągnięcia. Przy okazji uzyskuje się efekt lepszego ukrwienia i tym samym większej elastyczność niezbędnej przy artykulacji. 2. Drugi etap – ćwiczenia aparatu artykulacyjnegoNa podstawie wcześniejszych ustaleń dotyczących stanu aparatu artykulacyjnego (warunków anatomicznych pacjenta) podejmuje się konkretne działania (ćwiczenia) zmierzające do wypracowania właściwego toru oddechowego prawidłowej czynności zwierającego pierścienia gardłowego. Ćwiczenia oddechowe polegają na świadomym regulowaniu wdechu i wydechu. U dzieci rozszczepowych zaburzenia oddechu manifestują się tym, że nie jest ono w stanie świadomie kierować prądem powietrza wdychanego i wydychanego, co jest uwarunkowane budową anatomiczną jego narządów artykulacyjnych. Czynność tę dziecko z łatwością opanowuje po serii ćwiczeń, które przebiegają w kilku etapach. Początkowo ćwiczy ono wydech ustami przy zaciskaniu palcami skrzydełek nosa i unoszeniu łokcia, tak by strumień powietrza swobodnie wydostawał się przez usta. Następnie dziecko powoli zwalnia ucisk skrzydełek nosa, co w efekcie zmusza je do wytworzenia tej samej siły wydychanego powietrza. Uświadamia to dziecku, że prąd wydychanego powietrza musi mieć taką samą siłę w warunkach zaciśniętego i rozluźnionego nosa. Ćwiczenia te przeprowadza się zawsze w formie standardowych ćwiczeń oddechowych należą: wydmuchiwanie banieczek mydlanych przez rurkę, dmuchanie na papierowe zabawki, na płomień świecy, czy zapalniczki.  ćwiczenia mocnego, długiego wdechu, powolnego wdechu i wydechu przez usta, rytmicznego wdechu w regulowanym tempie tzn. głęboki wdech, natomiast czynność wdychania powietrza realizuje się najpierw w całości, później dzieli się ją na dwa etapy, a następnie na pierścienia zwierającego tych ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za pracę podniebienia miękkiego. W prawidłowych warunkach podniebienie miękkie powinno w odpowiednich momentach podnosić się do góry w kierunku tylnej ściany gardła lub opuszczać przy artykulacji głosek nosowych. U dzieci rozszczepowych czynność podniebienia miękkiego często jest zaburzona. Nieprawidłowości te przejawiają się brakiem domknięcia jamy nosowej. Powoduje to nosowe zabarwienie głosek ustnych. Jeżeli mechanizm podniebienno-gardłowy nie działa prawidłowo, powstaje sytuacja określana jako rynolalia. Występuje to wówczas, gdy odległość między podniebieniem miękkim a tylną ścianą gardła przekracza 6 mm. i w czasie fonacji nie dochodzi do oddzielenia jamy nosowej. Zniekształceniu najbardziej ulegają samogłoski u, i, gdyż one właśnie wymagają najdokładniejszego zwarcia podniebienia miękkiego z tylną ścianą związku z tym należy zachować kolejność wywoływania samogłosek. Jest ona następująca: a, o, e, y, u, i. Oznacza to, że najmniej unosowiona jest głoska "a", a najbardziej "i", co wiąże się z ułożeniem (wzniesieniem) języka w trakcie ich artykulacji. W przypadku spółgłosek brak zwarcia podniebienno-gardłowego ma szczególnie niekorzystny wpływ na artykulację spółgłosek bezdźwięcznych, szczelinowych i zwartych, ponieważ ich wymowa wymaga dokładnego zamknięcia jamy nosowej. Jest to mniej istotne przy artykulacji spółgłosek dźwięcznych. Przyczyną nosowego zabarwienia spółgłosek u dzieci z rozszczepem podniebienia jest też często nieproporcjonalna długość podniebienia twardego w stosunku do miękkiego. Zaburza to mechanizm wymowy dźwięków. Ten brak prawidłowych proporcji rzutuje na czynność zarówno zwierającego pierścienia gardłowego, jak i tylnej oraz bocznych ścian podstawowych ćwiczeń pierścienia gardłowego należą polegające na: wciąganiu przez dziecko powietrza przez rurkę, wsysaniu skrawków bibułek, wacików, kuleczek ze styropianu, piórek przez rurkę, ich podnoszenie i przemieszczanie, grze na instrumentach dętych, chrząkaniu, czyli gwałtownym wyrzucaniu powietrza przez nos, z równoczesnym usiłowaniem zatrzymania go przez uniesienie podniebienia miękkiego. Ćwiczenie to należy wykonywać z umiarem, gdyż może wywołać podrażnienie gardła.  przysysaniu i podnoszeniu lekkiego kubeczka,  badaniu chorego misia - dziecko gra rolę misia, a pan doktor bada jego gardło, co polega na szerokim otwarciu przez dziecko ust, następnie "miś" ma zalecone płukanie gardła, a na końcu ćwiczy umiejętnośc długiego, przeciągłego ziewania (wymawiając przy tym głoskę a) unoszenie i opuszczanie podniebienia miękkiego przy szeroko otwartych ustach i obserwowaniu tych ruchów w lusterku. wymawianiu krótko samogłoski przy szeroko otwartych ustach gwizdanie. Początkowo z zatkanym nosem, póżniej należy nauczyć się gwizdać bez zaciskania nosa. zatrzymywanie powietrza w jamie ustnej. Nadąć policzki i utrzymać je w tej pozycji. wciąganie policzków do wewnątrz jamy ustnej. wypowiadaniu sylaby apa z przedłużonym momentem zwarcia warg w czasie artykulacji "p" wypowiadaniu sylab ze spółgłoską "p" na końcu, przedłużając zwarcie wargowe np. ap, op, up, ep, yp, ip,  wypowiadaniu sylab ze spółgłoską "p" na początku - po, pa, pu, pe. Moment zwarcia "p" należy typu zabawy mają na celu wyćwiczenie mięśni pierścienia zwierającego gardło. Gdy w trakcie korekty wad wymowy dziecko ma nadal problemy, zaleca się szerokie otwarcie ust i obniżenie żuchwy, gdyż ta pozycja pomaga w zamknięciu zwierającego pierścienia gardłowego. 3. Korygowanie wadliwej wymowyDo trzeciego etapu terapii logopedycznej, polegającej na korygowaniu wadliwej wymowy, można przejść wówczas, gdy dziecko wyćwiczy umiejętność oddychania i gdy sprawność jego narządów artykulacyjnych osiągnie określony stopień (tj. taki, który umożliwi mu artykulację poszczególnych głosek). Jest to sprawą bardzo indywidualną. Etapy te są bowiem płynne, co oznacza, że u niektórych dzieci już w trakcie ćwiczeń oddechowych można wywołać określone głoski. W takich przypadkach osiągnięcie jednych sprawności pociąga za sobą realizację innych. Mowę dzieci z rozszczepem podniebienia charakteryzują:- elizje- deformacje- substytucjeczyli wszystkie formy nieprawidłowej realizacji dźwięków mowy. Trudności artykulacyjne tych dzieci powodują, że miejsce artykulacji większości fonemów jest przesunięte ku tyłowi w kierunku gardła i krtani, co stanowi główną przyczynę występowania palatofonii, czyli zastępczego szmeru głośniowego. Zjawisko to powstaje wskutek tarcia powietrza o napięte więzadła głosowe co prowadzi do powstawania bardzo ostrych brzmieniowo, nieprzyjemnych dźwięków. Jego likwidacja jest największym problemem w terapii logopedycznej dzieci z rozszczepem podniebienia i wymaga długotrwałych ćwiczeń. Polegają one na próbach przeniesienia masy języka ku przodowi, uaktywnieniu jej i spowodowaniu by kompensacyjne ruchy żuchwy ku górze były zastąpione ruchami ku zaburzeń artykulacji rozpoczyna się od ćwiczeń usprawniających narządy mowy (oddechowy, fonacyjny, artykulacyjny). Mają one na celu wykształcenie wzorców kinestetycznych i słuchowych głosek. Z małymi dziećmi prowadzi się je w formie zabaw, które polegają na naśladowaniu odgłosów zwierząt. Następnie przechodzi się do ćwiczeń usprawniających język, wargi, żuchwę i podniebienie miękkie. Każde ćwiczenie artykulacyjne powinno być wykonywane najpierw z zaciśniętym nosem i powtórzone bez zatkania nosa, aby ćwiczący mógł uświadomić sobie różnicę i starał się uzyskać jednakowe brzmienie głoski w obydwóch rozpoczyna się od głoski "a" jako najmniej unosowionej. Samogłoskę należy wykrzykiwać głośno, gwałtownie i krótko, język w tym czasie powinien leżeć płasko w jamie ustnej. Ciche wymówienia nie wywołują tak silnych ruchów podniebienia miękkiego i tylnej ściany gardła. Ćwiczyć należy początkowo przed lustrem, z ustami szeroko otwartymi obserwując unoszenie się i opadanie małego języczka. Samogłoskę "a" początkowo wykrzykuje się na jednym tonie, potem na dwóch tonach - średnim i wyższym, a następnie na jeszcze wyższym. Ćwiczenia spółgłosek rozpoczyna się wcześnie i bez względu na to, czy wszystkie samogłoski brzmią czysto. Niekiedy dosyć trudno jest uzyskać artykulację samoglosek:"u", "i". W połączeniach ze spółgłoskami brzmią lepiej niż wtedy, gdy występują w izolacji. Ćwiczenia rozpoczyna się od spółgłosek najłatwiejszych, tzn. wargowych, które wymawiane są początkowo z zaciśniętym nosem. W czasie wymawiania poszczególnych głosek zwartych przed ustami można trzymać kartkę papieru. Jej ruchy będą informowały o sile strumienia powietrza wydychanego przez ćwiczy się początkowo z samogłoskami, a następnie z innymi spółgłoskami w sylabach: opa, opo, upu, epe, ypy, pto, ptu, pty. Druga samogłoska powinna być wyższa i silniejsza od pierwszej. Następnym etapem będzie ćwiczenie wymowy i wyrazów, w których dana głoska jest na początku, w środku i na końcu. Spółgłoski zwarte: p, b, których artykulacja polega na gromadzeniu powietrza w jamie ustnej i nagłym wypuszczeniu, są na ogół źle wymawiane przez osoby z rozszczepem podniebienia, a czasem tylko nieumiejętności wytworzenia silnego strumienia powietrza. Ćwiczenia artykulacji tych spółgłosek można poprzedzić dmuchaniem w papierowe kulki, tak by się przesuwały. Dmuchanie powinno nastepnie wykonane z uprzednim zwarciem warg; spowoduje to powstanie spółgłoski "p". Ćwiczenie autokontroli słuchowej, polegające na wykształceniu wrażliwości słuchowej na różnice między brzmieniem własnego głosu (a takżd samogłosek, sylab, wyrazów) osób dobrze mówiących przyspiesza uzyskanych dźwięków wymaga pewnego czasu, ponieważ osoba reedukowana nie od razu kojarzy brzmienie "nowej" głoski we własnej mowie z takim samym w mowie prawidłowej innych osób. Niektórzy zalecają używanie ręcznego obturatora w początkowym okresie ćwiczeń artykulacyjnych aż do czasu, kiedy podniebienie zacznie brać udział przy tworzeniu dźwięku. Obturator zrobiony jest z drutu niklowego, wygiętego w kształcie podniebienia. Na jednym końcu znajduje się gałka, drugi koniec zaopatrzony jest w uchwyt. Przez naciśnięcie uchwytu gałka podnosi się do góry unosząc podniebienie miękkie. Reedukację mowy należy rozpoczynać jak najwcześniej i kontynuować ją niezależnie od operacji. Im młodsze dziecko, tym łatwiej przyswaja sobie i utrwala nowe artykulacje. Korekcja wady wymowy wymaga systematyczności, wytrwałości i cierpliwości, w najlepszych okolicznościach prowadzona codziennie - trwa około 3 miesięcy. Wyniki pracy logopedycznej zależą od wielu czynników: - od warunków anatomicznych jamy ustnej, - od inteligencji i osobowości dziecka, - od wieku, w którym rozpoczęto leczenie, - od ostrości słuchu- oraz od współpracy logopedy z najbliższym otoczeniem dzieckaLiteratura:G. Jastrzębowska – „Logopedia”Sawa B.:„Dzieci z zaburzeniami mowy” L. Styczek „Logopedia”